بدونتردید، امربه معروف و نهی از منکر هرگاه با توجه به اصول و مبانی آن؛ در جامعهرواج یابد، زمینههای رشد و پالایش و پیمایش خیرها و خوبیها را به نحو احسن فراهممی سازد. برای آن که این تلاش مقدس، مطلوب؛ موثر و پایدارگردد و فرآیند قابل توجهیداشته باشد، خوب است که یادآوران و یادآوری پذیران یا نقدکنندگان و نقدشوندگان درتعاملی دوسویه، به روند این جریان والا مدد برسانند. در حقیقت باهمکاری و همافزایی می توان بر آیند این وظیفهی همگانی را به گونهای بسیار شایسته و پربار،افزایش داده و ماندگار ساخت. به همین سبب، آمران و ناهیان و مخاطبان آنان، بایداحساس واحد و مشترکی پیدا کنند. بدین معنا که هردو گروه در پی بهسازی زندگی فردیو اجتماعی خویشتن باشند و نه خواهان خود نمایی، مچگیری، دشمنی و غلبه بر طرفمقابل!
درواقع، هرگاه احساس خیر خواهی، نیک طلبی، بهزیستی، مددکاری و اعتماد کامل در میانهر دو گروه وجود داشته باشد، به طور طبیعی، معروفها گسترش یافته و منکرها از میانمیروند. براین اساس، ضروت دارد یادآوران و ناقدان و یا به تعبیر رایج آمران وناهیان، برای تأثیر هرچه بیشتر پیام رسانی خود، نکاتی چند را که به گونهای گذرابه آن ها اشاره میکنیم. همواره مد نظر و توجه خویشتن قرار دهند:
الف-اساسا امربه معروف و نهی از منکر برای ایجاد و تداوم جامعهی سالم، حق مدار، بهروزو عاری از زشتیها و تباهیهاست. هم از این روی، احترام به کرامت ذاتی انسان وشخصیت والای وی ضروری به نظر می رسد. بنابراین پنددهندگان باید پیوسته به تکریممخاطبان بیندیشند.
ب-هنگامی که هدف از انجام کاری، آگاه سازی و توجه دادن افراد به انجام خوبیها وپرهیز از ناخوبیهاست، نقش برخوردهای احترام آمیز و سرشار از ادب، توأم با خوشرویی و نگاه خوب و مناسب، به عنوان یکی از عوامل موثر در پند پذیری؛ بسیار پررنگ وبرجسته به نظر می آید.
ج-مثبت نگری و جریحه دار نکردن احساسات طرف مقابل و برخورد ناصحانه، به گونهای کهوی پند دهنده را دوست، یاور و خیرخواه خویش احساس کند، از دیگر نکات قابل توجه وتأمل در این زمینه است.
د-پرهیز از سخت گیریهای نابه جا، عامل مهم دیگری برای تأثیرگذاری حرف حساب است!آسانگیری، به پذیرش حق مدد می رساند. هم چنان که دوری جستن از سرزنشهای مکرر وملامتگری، برای خاموش ساختن شعلههای سرکش لجاجت در مخاطب، ضرورتی تمام دارد.
ه-توجه به مسألهی عدالت و هدایت و برتری آن بر خشم و خشونت؛ نیز در اجرای امر بهمعروف و نهی از منکر، از جایگاهی بسیار والا برخوردار است. بردباری و پرهیز از تندخویی و تند زبانی و برخورداری از محبت و دل سوزی، در طرف مقابل، احساس خوشایندی وپذیرندگی به وجود می آورد.
و-بیان نرم،مستدل و منطقی و در عینحال؛در خور مخاطب یعنی توجه به توان درک و دریافتوی و در نظر گرفتن موقعیتهای مناسب زمانی و مکانی و. همراه با خوشرویی و آرامشکامل،کارِ ابلاغ پیام و محتوا را سهل و روان میسازد.
ز-بهتر است همواره به بیان و ابراز خوبها و خوبیها و مثبتها پرداخته شود، تا بدینگونهضمن نهادینه شدن معروفها، مخاطبان، به ویژه کودکان و نوجوانان، ناپسندی و زشتی ضدآنها یعنی منکرها را خودشان وجدان کنند و دریابند و بدین سان، حتی بیان زشتیها واشاره به آنها هم در میان افراد و جامعه کاهش یابد. به بیان دیگر به جای پرداختنبه تباهیها و بدیها، بیشتر به برجسته سازی مثبتها و خوبیها پرداخته شود.
ح- توجه به اهمیت، ضرورت و نقش آموزش درکودکی،مارا متقاعد می سازد که برترین شیوه وکارآمدترین نوع امربه معروف و نهی از منکررا ویژهی کودکانان و نوجوانان بدانیم و بیشترین همت خویش را صرف پرداختن به اینگروه ازجامعه کنیم، که اینان پدید آورندگان جامعهی فردایند و هرگاه خیر و نیکی،صلاح و درستکاری و نیک اندیشی، در وجودشان نهادینه شده و شیوهی زندگی آنان گردد،نقش به سزایی در رشد و اعتلا و پویایی جامعه ایفا خواهند کرد.
ط-باید به نقش آموزشها و تلاشهای تدریجی تبلیغی هم توجه کاملی داشت و از انبوهسازی نکتهها و مطالب در اذهان، در آن واحد- به ویژه برای کودکان و نوجوانان-پرهیز کرد. مفاهیم والا و محتواهای زیبا باید با تأنی، اندک اندک و در کمال آرامشمطرح شوند، تا تأثیر گذاری آنها افزایش یابد.
ی-استمرار عمل و تدوام تلاشها هم؛ نقش بسیار مهمی در جایگزینی پیامها دارند.بنابراین خوب است که به گونهای بهیادآوریها و آموزشها و بیان نکتههای سازنده ومثبت، پرداخت که افزوده بر پیوستگیو دوام، همراه با تنوع و زیبایی و نیز به شکلی که ایجاد دل زدگی نکند، به مسألهیتکرار و تاکید بر آنها توجه شود.
ک-آغاز کردن امربه معروف و نهی ازمنکر، از خویشتنِ خویش و نزدیکان خود، یعنیخانواده، بستگان و دوستان نیز ضرورت دارد، تا بدین گونه زمینههای پذیرش بیشتر وبهتری در مخاطبان پدید آید.
ل-هنگام یاد آوری مسایل به مخاطبها، نباید آنان را با دیگران مقایسه کرد. زیراهرکسی ویژگیهای منحصر به فردی دارد که با توجه به آنها، کارآییها، اندیشه ورزیهاو عملگراییهای وی تعریف می شود.
م-پاداش دادن به نیکاندیشان و خوشرفتاران نیز گام دیگری درجهت آگاه سازی همگان ازمطلوب بودن تلاشهای مفید و مثبت و رویآوری به خیرها و خوبیها تلقی می شود.وقتی کسانی که به انجام کارهای مثبت و خوب و درست مبادرت می ورزند؛ مورد تقدیر وتشویق قرار گیرند، زمینههای گرایش دیگران نیز به خوبی و خوبگرایی تقویت و تاییدمی شود.
ن-بهره وری از شیوههای آموزشی غیر مستقیم و استفاده و از شعرها و قصهها، مثلهاو متلها، تشبیههاو امثال آن ها، یاد آوریها را شیرینتر و در ذهن مخاطب ماندگارتر و مؤثرتر میسازد.
س- ازآنجا که نقش الگوها در تربیت و تکامل انسان؛ انکار ناپذیر است، ضرورت دارد کهاسوهها و الگوهای مناسب گروههای سنی را مورد توجه قرار دهیم و سبک زندگی و شیوههایگفتاری و رفتاری آنان را برای مخاطبان خویش تبیین و تعریف کنیم تا با تأسی به آنبزرگان و راهنمایان بتوانند مسیر زندگی خود را به درستی تعیین کنند. هم چنین امیدمی رود گروه مخاطبان یاپند پذیران و انقاد شوندگان، یاد آوریهای نقدکنندکان رابه حساب دوستی آنان با خود بگذارند و بدانند که وجود هرگونه خوبی در هر فردی،ناخود آگاه سبب گسترش آن نیکی در جامعه می شود. هم چنان که وجودناخوبیها درمعدودی افراد، سبب انتشار آن در میان دیگران میگردد. بر این اساس، توجه همگان بهنکتهها و نقدهای ناصحان و پند دهندگان؛ بخشی از یک تعامل سازنده برای رشد واعتلای جامعه و نیک بختی و بهروزی افراد به شمار می رود.
امیداست که این اشارتهای کوتاه و اندک، به نهادینه شدن تعامل میان همهی افراد- اعماز یادآوران و یادآوری پذیران- شود و جامعهی ما شاهد شیرینیها و نتایج ارزشمندامربه معروف و نهی از منکر شود. ان شاءالله.
توجه ,هم ,جامعه ,نهی ,نقش ,معروف ,و نهی ,معروف و ,توجه به ,امربه معروف ,نهی از
درباره این سایت